Yapay zekanın kullanım alanlarının neredeyse sınırsız olduğu bir gerçek. MIT’deki bilim insanlarının yaptığı bir çalışma, yapay zekanın doğal afetlerin etkisini azaltmaya yardımcı olabileceğini de gösteriyor.
MIT’deki bilim insanları, sel gibi doğal afetlerin oluşturacağı hasarı önceden tespit edebilmek ve önlem almak adına bir yapay zeka modeli geliştirmiş.
Bir doğal afet ülkesi olan ülkemiz için de benzer modeller faydalı olabilir. Peki geliştirilen örnek nasıl çalışıyor?
🧠🧠Sistemin güvenilirliğini sağlamak için iki farklı yapay zeka birbirini eğitmek üzere programlanmış.
🛰️Birinci yapay zekaya (biz A diyelim) hedeflenen bölgenin afet öncesi ve sonrası uydu fotoğrafları gibi gerçek bilgiler veriliyor.
🌊A isimli yapay zeka, bu görüntüleri fizik tabanlı bir modelle sentezleyip olası senaryoları geliştiriyor ve örneğin yaklaşan bir kasırga sonrası oluşabilecek sel hasarının nereyi ne kadar etkileyebileceğini gösteriyor.
🤔B kodlu ikinci yapay zeka modeli ise gerçek uydu görüntüleri ile A yapay zekasının verdiği bilgiler arasında ayrım yapmak üzere eğitiliyor.
🔄Böylece A’nın bildirimleri B’yi, B’nin geribildirimleri ise A’yı eğitmek için kullanılıyor. Yani yapay zekayı eğitmek için yine yapay zekadan faydalanılıyor.
Yapılan açıklamaya göre modelin gerçek fizik kurallarına göre eğitilmesi önemli. Denemelerde, fizik kanunları göz ardı edilirse selin normalde vurmayacağı bölgelerin de sular altında kalacakmış gibi tanımlandığı tespit edilmiş.
Çalışmanın asıl amacı bir afet durumunda tahliyeyi çabuklaştırmak ve bölgedeki ekip ve ekipmanları önceden hazır tutmak.
Peki bunun benzerini Türkiye’de nasıl uygulayabiliriz?
Aklıma gelenler;
📌Su baskınları Karadeniz bölgesindeki şehirlerde hemen her yıl karşılaşılan bir durum. MIT projesini bölge özelinde neredeyse birebir uygulamak mümkün.
📌Maalesef geçmişte yaşanan maden atık havuzunun taşması vb. olayların etkilerinin nereyi ve kaç kişiyi etkileyeceği kısa ve orta vade için öngörülebilir.
📌Her bir şehir, önceki depremlerin oluştuğu noktaları ve fay hatlarını baz alarak deprem durumundaki yayılımı ve etkileyeceği nüfusu kısmen de olsa ölçebilir.
📌Orman yangınlarında arazi ve rüzgar bilgileri eşleştirilerek, yangının yayıldığı farklı yönlere göre ne genişlikte bir alanı etkileyeceği, yerleşim yerlerine ulaşıp ulaşmayacağı gibi sonuçlar elde edilebilir. Ayrıca orman içi yollar ve su alınan yapay göletler de bu konumlandırmaya göre belirlenebilir.
Senaryo çok, daha da eklenebilir elbette.
Uydu görüntüleri konusunda zaten elimizde veri var, bu tip bir yapay zekayı geliştirecek beyinlere de sahibiz. Yeter ki kamu yönetimi bunu uygulamaya karar versin.
